> 1 <
Cizre Beyi, Mir Zeynuddin}in Zîn ve Sitî adlarında iki tane bacısı vardı.
Zîn, beyaz tenli, beyin can ciğeriydi. Bey onu çok severdi. Sitî ise esmer,
selvi boylu biriydi. Tacdin, Beyin Divan Vezirinin oğluydu. Hikâyenin ana
kahramanı Mem ise Tacdin}in manevi kardeşi ve dostuydu. Botan bölgesinde
baharın müjdecisi olan Mart ayında (21 Mart Newroz) , eğlence ve bayram
günlerinde çoluk - çocuk bütün Cizre halkı kırlara çıkar süslenirlerdi.
İşte böyle bir günde Mem ile Tacdin kendilerine kızlar gibi süs verip ve
kıyafet değiştirerek şenliğe katılırlar. Şenlik alanına vardıklarında
erkek kıyafetli iki kişiyi görürler. (onlar Sitî ile Zîn}di) Onları görür
görmez ikiside yere düşüp bayıldılar. Sitî ile Zîn bayan kıyafetli iki
erkeği iyice süzerek onlar sezmeden kendi yüzeklerini onların parmaklarına
geçirip oradan ayrılırlar. Mem ile Tacdin ayıldıklarında kendilerinin bezgin
ve sersem onlduklarını görürler. Bu esnada Tacdin Mem}in parmağında, üzerinde
Zîn yazılı mücevheri fark eder, Tacdin Mem}ın parmağına doğru elini
uzatınca Mem de onun parmağında bulunan pana biçilmez ve üzerinde Sitî
yazılmış olan yüzüğü görür. İkiside Sîti ve Zîn}in ne yapmış olduklarını
anlarlar. Sitî ile Zîn dadıları olan Heyzebun}a anlatırlar. Dadıları bir
hekim kılığına girerek hasta olan Mem ve Tacdin}in yanına varıp, Sitî
ve Zîn}inde onlar gibi yandığını söyler ve yüzükleri geri ister. Tacdin
yüzüğü geri verir. Fakat Mem }bununla yaşıyorum} diyerek yüzüğü vermez.
Mem ile Tacdin kalkıp arkadaşlarına durumu anlatırlar. Bunun üzerine Tacdin
için Cizre}nin önde gelenleri Cizre Bey}inden Sitî}yi Tacdine isterlerler.
Bey, Tacdin}e Sitî}yi verir. Böylece yedi gün yedi gece düğün yapılır.
Aslen Botanlı olmayıp İran}ın bir köyünden (Merguverli) olan Beko, Bey}in kapıcısıdır.
Tacdin Beko}yu hiç sevmez. Bey}e kaç sefer bu adamın kapıcılığa layık
olmadığı söyler fakat bey: }değirmenimiz onunla dönüyor. Köpekler de
kapıcıdırlar} der. Beko, Bey}in Zîn}i Mem}e vermemesi için }Efendim,
Tacdin kendi tarafından Zîn}i Mem}e vermiş.} Bunun üzerine kızan Bey,
}and içerim ki; Zîn}i eş olarak Mem}e vermeyeceğim} der. Bey}in ava çıktığı
bir günde Mem Zîn}i görmek için bahçeye girer. Mem}i gören Zîn birden yıkılıverir
yere. Ava giden Bey,
avdan dönünce Mem}i bir abaya sarılmış bir şekilde bahçede görür. Mem
}Beyim, biliyorsunuz ben hastayım canım sıkıldı gezeyim derken sonra
kendimi burda buldum}der. Bey}in yanında bulunan Tacdin abanın altında
Zîn}in saçlarını görür, durumu anlayan Tacdin Bey}i ikna ederek divana
doğru götürür. Daha sonra eve gidip Sitî ve çocuğunu evden çıkararak,
evi ateşe verir. Böylece Mem ile Zîn}in kurtuluşu için Tacdin evini feda
eder. Emsali görünmemiş bir dostluk örneğini sergiler. Beko}nun oyunlarıyla
beyle satranç oynamaya ikna edilen Mem başlangıçta ilk üç oyunu alır. Beko
Mem}in iyi oynadığını görünce Mem}in yönünü Zîn}e doğru çevirir. Zîn}i görüp
hayallere dalan Mem, Bey}e yenilir. Sevgilisinin Zîn olduğunu öğrenen bey Mem}in
zindana atar. Bir seneye yakın zindanda kalan Mem, Zîn}in hasretine dayanamayıp
ölür. Mem}in cenazesinin kaldırıldığı esnada Tacdin Beko}yu görüp öldürür.zin yapıştığı Mem}in mezar taşında canını verir. Bey, Zîn}i gömmek
için Mem}in mezarını açtırarak Zîn}i sarktığı esnada şöyle seslenir:
}Memo! Al sana yar! der.
'Ey gul! Eger tu nazenînî, / 'Ey gül! Gerçi sen de nazeninsin,
Kengê tu ji rengê ruyê Zîn'î / Sen nerde, Zin'in yüzünün rengi nerde?
Ey sınbıl! Eger heyî tu xweş bû, / Ey sünbül! Gerçi senin güzel kokan var,
Reyhan ji te bûyîne sîyehrû, / Reyhan senin için kara yüzlü olmuş.
Hun ne ji mîsalê zilfe yarin / Fakat siz yarimin zülfine benzemezsiniz.
Hun her du fızûl û he zekarın / İkiniz de arsız ve herzecisiniz.
Ey bılbıl! Eger tu ehlê halî / Ey bülbül! Gerçi sen de aşk adamısın,
Perwanyê şem'ê werdê alî, / Kırmızı gül mumunun pervanesisin.
Zîn'a me ji sorgula te geştir / Benim Zîn'im senin kırımızı gülünden daha şendir.
Bext'ê me ji talıê te reştir' / Benim bahtım da senin talihinden daha karadır.'
Bunu ilk beğenen siz olun
Hata Oluştu