Ahmet Kaya

Ahmet Kaya, Malatya'da bes çocuklu bir ailenin en küçügü olarak 1957 yilinda dünyaya geldi. Mensucat isçisi bir baba, çocuklarini yetistirmekle yükümlü bir anne ve diger dört kardesle birlikte geçen çocukluk... Babasi, neredeyse onun boyu kadar olan bir baglama ile eve geldiginde mutlulugun bu oldugunu düsünür. Dokuz yasindadir daha. 24 Temmuz Isçi Bayrami'nda sahneye çikarirlar onu, bir daha unutmaz bunu...

Yaz tatillerinde, ya plakçida ya da tanidiklarin minibüsünde çalisir. 'Basar agabey'i tutuklaninca Ahmet, küçük baglamasi ile ilk bestesini yapar: "Bir Volkswagen alacagim, Adini 'Basar' koyacagim" der... Ruhi Su'nun plaklarini satin alan Ahmet Kaya, bol paçali pantolonlar giyen uzun saçli 68'lilerden etkilenen bir gençtir artik...

Mensucat fabrikasindan emekli olan babasi, daha iyi bir yasam için Istanbul'a göç eder. Istanbul / Kocamustafapasa'ya yerlesirler. Ahmet Kaya'nin ilk izlenimi 'korkudur.

Ahmet Kaya, ortaögrenimini tamamlamaya çalisirken yetmisli yillarin toplumsal çatismalarinin farkina varamadi. Ora'dan gelmis olmanin farkliligini, bu yeni kültür ve yasam biçimi ile içiçe yasar. Türküler, devrimci marslar, Ruhi Su ve Zülfü Livaneli'den müzikal anlamda etkilendigini inkar etmez, ama kedi sesini arar. Bütün bos zamanlarda baglama çalip sarkilar söyler. Ilk bestelerini bugünlerde yapar. Bogaziçi Üniversitesi'nde bir panelede Ruhi Su'yla karsilasir. Ustayi çok sevse de yetmeyen birseyler vardir Ahmet Kaya için, bunu ifade etmeye çalisir Ruhi Su'ya. Ruhi Su'nun 'Mahsus Mahal' türküsünü kendince yorumlar O'na. Baglamanin sapini tutan Ruhi Su, 'Böyle baglama çalinmaz!' der. Oysa Ahmet Kaya asi. Farkli birseyler yapmak ve kendini aramaktadir. Yillar sonra verdigi ilk resitalin afisinde 'Baglama Böyle De Çalinir' 'i spota çikaracakti.

Seksenli yillarin basi talihsizliklerle geçer. Evliligi biter, bebegi ondan ayri büyümeyecektir ve çok zordur. Bu dönem bestelerinin olgunlastigi dönemleridir bu yillar. Sadece müzikle kendini ifade eden Ahmet Kaya, 1985 yilina geldiginde kararini verir. 'Zamanidir' deyip, koltugunun altina sarkilarini alip, Unkapani yolunu tutar. Dinleyenlerin hiçbir kategoriye koyamadigi bu müzige kimse yüz vermez. Sonraki günlerde arkadas yardimlari ve kendi olanaklari ile ilk albümünü yapar. Ama hemen toplatilir. Yapilan itiraz sonuç verir. Olay gazetelere yansir, Ahmet Kaya'nin 'Aglama Bebegim' adli albümü Danistay karariyla serbestir artik!'

Bu arada Üniversite ögrencileri, dar gelirliler, 12 Eylül darbesinden nasibini almis-çesitli kesimlerden tutuklu yakinlari, Türkiye'de demokrasiyi yeniden insa etmeye kararli kitle örgütleri, sivil toplum kuruluslari Ahmet Kaya'nin dinleyici profilini olusturur.

Kisa bir süre sonra ikinci albümü "Acilara Tutunmak" i yapar. Ahmet Kaya, edindigi toplumsal, siyasal duyarlilikla üretim yapmaktadir, pespese albümler çikarmaktadir.

Üçüncü albümünde o siralar tutuklu olan ve idamla yargilanan Nevzat Çelik'in 'Safak Türküsü' siirini besteler, ayni zamanda albümün de adidir 'Safak Türküsü'. Üllkenin gündemindeki idam cezalari ve hapishanelerde bulunan binlerce insanin ve onlarin ailelerinin içinde bulundugu durumu sarkilastirmistir...

'An Gelir' isimli dördüncü albümünde Atilla Ilhan, Hasan Hüseyin ve Ülkü Tamer'in siirlerini besteleyen Ahmet Kaya, yeni arayislar içerisine girmis, besteciligi ile ilgili kendisini epeyce gelistirmistir. Ilk üç albümde aranjör olarak kendi çabalarinin yani sira Sezer Bagcan, Oguz Abadan gibi isimlerle çalisan Ahmet Kaya, dördüncü albümde Osman Ismen ile çalismaya baslar ve bu beraberlik uzun yillar sürer...

Besinci albümünde ünlü sairlerin yani sira yeni bir isimle, Yusuf Hayaloglu'yla çalismaya basladi. Hayaloglu'yla beraberlik, Ahmet Kaya müziginde uzun ve verimli bir çalismanin baslangicini olusturur. 'Yorgun Demokrat' isimli bu albüm, gerek dönemi gerekse içerigi bakimindan yine Türkiye'nin toplumsal gidisatina denk düsmüs ve 12 Eylül döneminin etkisini üzerinden atmaya çalisan milyonlarca demokratin durumunu dile getirmistir.


Albüm çalismalarina paralel olarak halk konserleri de yapar Ahmet Kaya. Gösterilen ilgi, katilim ve çoskuya ragmen, ülkenin birçok yerinde 'sakincali' bir sarkicidir artik O. Dinleyicisiyle bulusamamak onu üzmektedir...

Konserde kendisine baglamasiyla eslik eden Ahmet Koç'la altinci albümü olan 'Sevgi Duvari" nin hazirliklarina baslar. Can Yücel'in ayni isimli siirini bestelemis olan Ahmet Kaya, bu albümü 'vazgeçilmezlerim' dedigi Yusuf Hayaloglu ve Osman Ismen'siz hazirlar ve bu arada 'Resitaller' adini verdigi albümde canli konser kayitlarini toplar. 'Iyimser Bir Gül' adini tasiyan yedinci albümü, Türkiye doksanli yillara adimini atmis, Ahmet Kaya gündemi ile ülke gündemi yine örtüsmüstür. Yeniden Yusuf Hayaloglu ve Osman Ismen' le çalismaya baslar. Albümün adi 'Baskaldiriyorum'dur.

Olgunluk çaginda ülkesinin içinde bulundugu olumsuzluklara, mevcut gidisata ve sistemin hosnut olmadigi her yanina sarkilarla müdahale etmeye çalisan bir 'muhalif'tir artik...

Basi, zaman zaman derde girer, birçok yerde konser verememenin yani sira albümleri 'sakincali' bulunup kismen de olsa toplatilir. Bu sürecin sarkilarina yansimasi kaçinilmazdir. Yeni albümün adi 'Basim Belada'dir o yüzden. Ahmet Arif, Atilla Ilhan ve Yusuf Hayaloglu'nun siirleri ve sarki sözleri Ahmet Kaya müzigi ile biraraya gelir. Bu arada agirlikla Türk Halk Müzigi'nden örneklerin yer aldigi 'Resitaller 2' adli albümü yayinlanir.

Onuncu albümü 'Dokunma Yanarsin' ile birlikte hayatinda bir takim degisiklikler gündeme gelir. Bu yeni süreçte de milyonluk satislara imza atan Kaya, 1993'te onbirinci albümü 'Tedirgin'i çikarir. Ertesi yil çikardigi 'Sarkilarim Daglara'da hemen hemen tüm sarki sözlerinin altina da imzasini atar. Albüm, 'Kum Gibi', 'Agladikça', 'Saza Niye Gelmedin' gibi parçalarla satis rekorlari kirarak Ahmet Kaya diskografisinde ayri bir yere sahip olur. Toplumsal-kültürel gelismelerin getirdigi etkileri üretkenlige çeviren Ahmet Kaya, 1995 yilinda onüçüncü albümü 'Beni Bul' u çikartir.

Sesinin rengini ve olgunlugunu günün teknik imkanlariyla yeniden deneyerek, agirlikla eski sarkilarin yeniden düzenlendigi 1996 tarihli 'Yildizlar ve Yakamoz' bu arada ortaya çikar. Bunu, 1998 yilinda Yusuf Hayaloglu ve Osman Ismen'den olusan çekirdek kadroyla hazirladigi 'Dosta Düsmana Karsi' izler.

'Gak Production' isimli bir yapim firmasi da kuran Kaya, Kent Ozanlari isimli çagdas halk müzigi yapan bir grup ve on yildir asistanligini yapan Çetin Oraner'in albümlerine de yapimci olarak imza atar.

Profesyonel süreci boyunca onun müziginde çesitli isimler bulunmussa da Ahmet Kaya, kendisini hep toplumcu-gerçekçi sanat kategorisinde görmüstür. Dünyada 'protest müzik' olarak tanimlanan bu türün ülkemizdeki önemli temsilcilerinden olan Ahmet Kaya'nin en belirgin ve ayirdedici tarafi, müzigindeki geleneksel motiflerin ve ulusal kültür degerlerinden yola çikmasidir. Toplumsal süreçten kopmamis, Türkiye'nin siyasal ve toplumsal gidisatina paralel bir müzik seyri izlemistir.

Türkiye'de her söyledigi söz ve sarkisi olay olan Ahmet Kaya hakkinda birçok dava açildi ve kendi deyimiyle emniyetler onun ikinci adresi oldu. Bu baskilara ragmen Kaya, kimligini hiçbir zaman inkar etmedi ve mücadele etti.

Kaya hakkinda, yurtdisinda verdigi konserlerde 'vatana ihanet' suçlamasiyla 3 ayri dava açildi. Bu davalardan biri Kaya'nin 3 yil 9 ay hapis cezasi almasiyla sonuçlandi. Diger iki davada ise, durusmalara katilmadigi ve ifade vermedigi için Kaya hakkinda giyabi tutuklama karari verildi.

1980'lerde Nevzat Çelik'in ”Saçlarina yildiz düsmüs, koparma anne” 'Safak Türküsü' siirini türkülestirerek patlama yapti Ahmet Kaya. Kariyerinde “Agladikça” isimli türkünün büyük bir yeri oldu. Aram Dinkjian'in besteledigi bu türkü, sanatçiya sag veya sol görüslü farketmeksizin milyonlarca dinleyici kazandirdi. Kaya, son olarak Gazeteciler Dernegi'nde yaptigi konusmada “Kürtçe bir klip çekmek istiyorum ve bunu yayimlayacak bir televizyon kanali ariyorum” deyince Ikitelli medyanin hismina ugradi ve süregelen baskilar yüzünden Fransa'ya yerlesmek zorunda kaldi.

Adi konulmamis bu sürgün ve tecritin yol açtigi vatan hasretini, özlemini koynunda tasiyarak 16 Kasim 2000 günü sabah saat altida topragindan uzakta kalp krizi geçirip öldü.

Ahmet Kaya gerek yasamiyla ve eylemleriyle ve gerekse de müzigiyle Türkiye'nin yakin tarihine önemli bir not düserek ölümsüzlesti. "Masum bir türkü hazin bir öyküydü" koca bir hayattan onun payina düsen... Simdilerde ise yildizlar ve çicekler ülkesinden gönderdigi son albümüyle tekrar merhaba diyor bize...

O Paris Komünarlariyla Pere Lachais mezarliginda yatarken bize durusu ve sesi kaldi. ARAMIZA HOS GELDIN GÖZÜM!..

saol ya hastayım bu adama sesi mükemmel siyasi düşünceleri beni takmaz

AYnen canim.. Bendensin )))))

doğru olanıda bu değilmi zaten sanatçının sanatı ön plana çıkmalıdır siyasi düşünceleri değil

Gelde Bunu Coguna anlat))

çokk zor

Alıntı:
supergirl :
doğru olanıda bu değilmi zaten sanatçının sanatı ön plana çıkmalıdır siyasi düşünceleri değil

bence yanlış düşünüyosun

Tamam senin düşüncenede saygım var ama neden? o zaman sanatçılar sanat yapmadan saçma sapan şeylerle gündemde kalsınlar.yine söylüyorum önemli olan sanattır düşünceleri veya yaşam tarzı değil. o sanatını yapmak için vardır .aynı şeyi zeki mürenede yaptılar sonra noldu?bi ara heykeli falan dikilecekti