LINUX nedir?

LiNUX :

LINUX, serbestce dagitilabilen bir UNIX isletim sistemi turevidir. LINUX internet uzerinde ilgili ve merakli bircok kisi tarafindan ortak olarak gelistirilmekte olan ve basta IBM-PC uyumlu kisisel bilgisayarlar olmak uzere bircok platformda calisabilen ve herhangi bir maliyeti olmayan bir isletim sistemidir.



UNIX 70'li yillarin ortalarinda buyuk bilgisayarlar uzerinde cok kullanicili bir isletim sistemi olarak gelistirilmistir. Zaman icerisinde yayilmis ve bircok turevi ortaya cikmistir. UNIX ismi UNIX research Laboratories INC sirleketinin tescilli markasi oldugundan dolayi bircok sirket, ayni temele dayanan isletim sistemleri icin degisik isimler kullanagelmislerdir. Ornek olarak


Hewlett-Packard HP-UX

IBM AIX
Sun Microsystems SunOS
kullanmaktadirlar. Bugun kisisel bilgisayarlardan super bilgisayarlara kadar bircok bilgisayar icin yazilmis bulunan UNIX turevleri mevcuttur. Ne var ki bu turevlerin cogu gelisimi belirli bir noktada durmus ve yuksek fiyatla satilan ticari yazilimlardir.

LINUX, temel olarak Finlandiya Universitesinde ogrenci olan Linus Torvalds'in ve internet uzerinde merakli bir cok yazilimcinin katkilari ile gelistirilmistir. LINUX gelisimi acik bir sekilde yapilmaktadir. Bunun anlami: isletim sisteminin her asamasi acik olarak internet uzerinde yayinlanmakta, dunyanin dosrt bir yaninda kullanicilar tarafindan test edilmekte, hatalari ve eksiklikleri tesbit edilerek duzeltilmekte ve gelistirilmektedir. Zaman zaman bu deneme asamalari belirli bir noktada durdurulur ve guvenilir bir isletim sistemi sunulmakta, gelistirme icin ayri bir seriye devam edilmektedir. Gelistirmede yer alan bu aciklik LINUXiun en buyuk avantajlarindan biridir. Gelisimi evrimseldir, hatalar aninda kullanicilar tarafindan tesbit edilip rapor edilmekte ve bircok kisinin katkisiyla duzeltilmektedir. Bazi isletim sistemi surumleri saatler icerisinde guncellenebilmektedir.

LINUX, Andy Tannenbaum tarafindan gelistirilmis olan Minix isletim sistemine dayanmaktadir. Linus Torvalds bos zamanlarinda Minix ten daha iyi bir Minix isletim sistemi yaratmak dusuncesiyle 1991 Agustos sonlarinda ilk calisan LINUX cekirdegini olusturdu. 5 Ekim 1991 tarihinde 0.02 surumu LINUX ilk defa tanitildi. Linus comp.os.minix NEWS grubuna gonderdigi yazida yeni bir isletim sistemi gelistirmekte oldugunu ve ilgilenen herkesin yardimini bekledigini yazmisti. Isletim sisteminin cekirdegi icin verilen numaralar kisa surede bir standart kazandi. a.x.y seklinde belirtilen cekirdek turevlerinde y bulunulan seviyeyi, x gelisim asamasini gostermektedir. tek sayili x'ler gelistirme asamalarini cift sayili x ler ise guvenilir LINUX cekirdeklerini gostermektedirler. a ise degisik LINUX asamalarini gostermektedir. Bu yazi hazirlandigi Aralik 1996 icerisinde en son guvenilir LINUX cekirdegi 2.0.27 en son gelisim asamasinda cekirdek ise 2.1.16. dir.


Son yillarda hizli bir gelisme gostermis, cesitli ulkelerden bircok kullaniciya erismis ve yazilim destegi gunden gune artmistir. Degisik kuruluslar LINUX isletim sistemi ve uygulama yazilimlarini biraraya getirerek dagitimlar olusturmuslar ve kullanimini yayginlastirmislardir.



LINUX hangi amaclar icin kullanilabilir ?


Parasiz olarak dagitiliyor olmasi ve gelisiminin hala devam ediyor olmasi bircok kisinin LINUX'un profesyonel alanlarda kullanilamayacagini dusunmesine yol acmaktadir. Oysa LINUX isletim sistemini kullanan bilgisayarlar ozel kullanim basta olmak uzere bircok alanda yaygin olarak kullanilmaktadirlar.

Kisisel Kullanim:

LINUX evinde veya isinde UNIX isletim sistemi altinda calismak isteyenler icin ideal bir platformdur. Ozellikle isi veya egitimi sirasinda UNIX platformlar altinda calismak, uygulamalar kullanmak veya yazilim gelistiren kisiler kendi kisisel bilgisayarlarinda benzer ortami yakalayabilmekte ve islerini kendi kisisel bilgisayarlarinda gerceklestirebilmektedirler. Bunlara ek olarak LINUX altinda yer alan uygulamalar giderek siradan bir kullanici icin bile bu isletim sisteminin ilgi cekici hale gelmesini saglamaktadir. Gelisimleri henuz tamamlanmamis olmasina ragmen, herhangi bir kisisel bilgisayardan beklenebilecek yazi editorleri, hesap cetvelleri, cizim yazilimlari, veri tabanlari bircok ihtiyaca cevap verecek duzeye gelmistir. (LINUX altinda, henuz belki Microsoft Word kalitesinde bir editor bulunmamasina ragmen, ornegin LaTeX kullanicilari MS-DOS altinda bulduklari destegin aynisini hatta fazlasini LINUX altinda bulabilmektedirler)






Network - Internet Server


LINUX dogrudan TCP/IP destegi ile gelmektedir. Bu yonu ile TCP/IP temelli bilgisayar aglarinda hem vlient hem de server olarak yaygin kullanim bulmustur. Uzerinde hali hazirda bulunan servislerin cesitliligi, yeni cikan servislere hizli ayak uydurmasi, kolay konfigure edilebilmesi ve ozellikle de dusuk maliyeti sebebi ile yaygin olarak internet servislerinin verilmesi amaciyla kullanilmaktadir. Zamanla verdigi Network servisleri baska protokollere destek verecek sekilde genisletilmistir. Su anda LINUX





WWW server

DNS Server
NFS Server
NIS Server
X Server
BOOTP Server
SMTP Server
FTP Server
LIST Server
gibi yaygin TCP/IP servislerinin yanisira
NOVELL File Server
SAMBA Server (WfW destegi)
verebilmektedir.



Network Elemani

LINUX yazilim destegi ile bircok network elemaninin yerine gecebilecek bir alternatif olarak kullanilabilmektedir. Birden fazla Network'un birbirine baglanmasi amaciyla bir router olarak kullanilabilmektedir. Ozellikle farkli protokoller arasi bir gecis elemani olarak yaygin sekiled LINUX'tan yararlanilmaktadir. Buna ek olarak router olarak kullanildiginda kolaylikla guvenlik amaciyla firewall olarak konfigure edilebilmektedir. Buna ek olarak bir network uzerinde bulunan iki segmanin trafigini birbirinden ayiran bir bridge olarak da hizmet verebilmektedir. Bircok kurumda bir veya daha cok modemin baglanmasi amaciyla bir Terminal Server olarak LINUX kullanilmaktadir.






Nereden LINUX bulabilirim ?

LINUX isletim sistemiminin temelini olusturan cekirdek, bu cekirdegin kullandigi destek kutuphaneleri ve uygulama yazilimlari bir araya getirilerek, yukleme yazilimlari da eklenerek LINUX dagitimlari meydana getirilmektedir. Bu dagitimlar temel olarak bir kullanicinin LINUX kullanmak icin ihtiyac duyabilecegi bir cok yazilimi bir araya getirirler. BU dagitimlarin cogu Internet uzerinde anonim FTP arsivlerinde bulunabilmektedirler. Internet erisimi bulunmayan kisilerinde (veya Internet'ten 120 Mbyte kopyalamak istemeyen kisilerin) yararlanabilmesi icin cesitli CD-ROM sirketleri tarafindan CD-ROM uzerinde dagitimlar meydana getirilmistir. CD-ROM'lar icin talep edilen ucret temel olarak sadece ambalajlama, dagitim ve (iceriyorsa) ek dokumantasyon masraflarini icerir genel olarak 10-30$ arasinda yer alir.

Arkadaşlar linux'un en cezbedici tarafı da işte burada başlıyor. Linux açık kaynak kodlu bi işletim sistemi olduğundan para karşılığı satılması yasaktır. linux dağıtımları veren siteler veya firmalar ancak hazırladıkları Paketteki CD,ambalaj vs. hizmetler karşılığı ücret alabililirler.
zamanla sizlere dağıtımları indirebiliceğiniz adresler vereceğim.

LINUX avantajlari ve dezavantajlari

Bu dokumani hazirlayanlar olarak senelerce bircok uygulama icin LINUX kullandik. Dolayisi ile sonuc olarak avantaj ve dezavantaj kismina ekleyeceklerimizin cok objektif yorumlar olmasi beklenmemelidir. Yine de degisik yerlerde LINUX kullanilmasi ve bunun sonuclari hakkinda gozlemlediklerimizin isigi altinda cok kabaca:

EGER...
Bilgisayarla iliskiniz belirli paket programlara dayaniyorsa
Bilgisayar kullanmak icin bilgisayar konusunda bilgi sahibi olmaniz gerektigine inanmiyorsaniz
Bilgisayar ile ugrasmak hosunuza gitmiyorsa
Bilgisayar ile ilgili sorunlarinizi kendi basiniza cozmeyi denemekten hoslanmiyorsaniz
Bir sorun ciktiginda para vererek de olsa bu sorununuzu birisi araciligi ile cozmek
istiyorsaniz LINUX kesinlikle size gore degil.
Ama EGER...
Bilgisayarinizla ugrasmaktan hoslaniyorsaniz
Bilgisayarda cikan problemlerle ugrasmak hosunuza gidiyorsa
Diger isletim sistemlerinin sizi siktigina ve sinirladigina inaniyorsaniz
Donaniminizdan daha cok performans istiyorsaniz
UNIX isletim sisteminden hoslaniyorsaniz
LINUX size gore olabilir.

Avantajlari





UNIX isletim sistemine sahip bir bilgisayar kullanmak istiyorsaniz ve bu isletim sisteminde platform'a bagimli bir yazilim kullanmiyorsaniz, LINUX ideal bir cozumdur.



LINUX ucuzdur. Sadece isletim sisteminin maliyeti acisindan degil, verdigi performans icin ihtiyac duydugu donanim acisindan da cok ucuzdur. Ustune ustluk cok kullanilan ve bol yedek parcasi bulunan bir platform altinda calistigi icin belirli bir LINUX sisteminin performansini arttirmak icin yapilmasi gereken yatirim baska bir UNIX isistasyonunu ayni oranda gelistirmek icin gereken yatirima gore cok dusuktur. ( Herhangi bir Sun Bilgisayar'in hafizasini iki katina cikarmak icin harcanacak para ile bir LINUX-PC'nin hafizasini iki katina cikarmak icin harcanmasi gereken parayi kiyaslamayi deneyin). LINUX bir makine bu sayede sadece isletim sistemi acisindan degil donanim olarak ucuza gelmektedir.



LINUX hizla gelistirilmektedir. Bu gelisimin en buyuk yarari, eksikliklerin kullanicilarin talepleri ve cabalari sonucunda hizla giderilmesidir. LINUX diger tum isletim sistemlerine gore belirli bir donanim icin daha hizli destek verebilmektedir.



LINUX cok degisik donanimlar ve servisler icin ozel olarak hazirlanir. Isletim sisteminin temelini olusturan cekirdek kullanici tarafindan derlenebildigi icin, bu derleme sirasinda sadece kullanim amacina yonelik alt programlarla donatilirc Bu genel olarak daha sistemin performansini artirmaktadir. ( Ornek olarak SCSI donaniminiz yoksa cekirdeginizde SCSI ile ilgili alt programlara yer vermezsiniz )





Dezavantajlari

LINUX'un serbestce dagitiliyor olmasi bir cok kisinin bu isletim sistemine guvenmemesine yol acmistir. "Ciddi bir sey olsa, bedava olmazdi !" kanisi oldukca yaygindir.

LINUX'un surekli gelisiyor olmasi en buyuk dezavantajlarindan biridir. Henuz tum ihtiyaclara cevapg vermemesi, gelisimin bazi asamalarinda topyekun degisiklikler yapilmasi, gelisimi takip etmek icin bazen surekli yenileme yapilmasi, bircok kullanicinin bu isletim sistemine guvenmemesine yol acmistir.

LINUX herhangi bir ticari destek altinda gelismemektedir. Bunun en buyuk yarari isletim sisteminin ticari kaygilar tasimamasidir. Ancak bunun yanisira diger isletim sistemlerinde olan teknik destek, dagitim ve dokumantasyon alanlarinda eksikleri vardir. Ozellikle teknik destek eksikligi, anahtar teslim cozumlere alismis kullanicilarin coklugu LINUX kullanicilarinin sayisini sinirlayan temel faktorler olmuslardir. Bu konudaki eksikligi gidermek icin cesitli gonullu kuruluslar, kullanici guruplari olusmustur. Zamanla LINUX teknik destegi ticari bir konu olarak ortaya cikmistir. Su anda tum dunyada LINUX cozumleri konusunda teknik destek veren danismanlar bulunmaktadir. Bu kisiler ve kurumlar hakkinda ayrintili bilgi Consultants HOWTO Dokumaninda yer almaktadir.

LINUX isletim sistemini gelistirenlerin ticari kaygilar gutmemeleri bazi ticari yazilimlarin LINUX uzerinde gelismemesine sebep olmustur. LINUX uzerinde belirli konularda diger isletim sistemlerinden asagi kalmayan yazilimlar bulunmasina ragmen, belirli bazi konularda cok zayif kalmistir ( Oyunlar mesela)
LINUX uzerinde yer alan cozumlerin hepsi, basit kullanicilarin rahatca kullanabilecegi duzeyde degildir. Bazi cozumler kullanicilarin belirli bir yazilim ve isletim sistemi bilgisine sahip olmalarini gerektirmektedir...

LINUX'Ü İNTERNET ÜZERİNDEN YÜKLEYEBİLİRMİYİZ?BEN Bİ SİTEDE OKUMUŞTUM.SAYGI DUYARIM.

Suse Linuxun böyle bir desteği var. Uğraşmaya değmez ama, direk indir yükle ;)