Mars iyi başladı, sonra kurudu

Mars iyi başladı, sonra kurudu



Bilim insanları, Mars’ın 4.6 milyar yıllık jeolojik haritasını çıkardı. İlk 600 milyon yılın yaşamın oluşmasına elverdiği, ancak gezegenin sonradan asitlenmeyle kuruduğu düşünülüyor.

17:56 TSİ 21 Nisan 2006 Cuma

WASHINGTON / LONDRA - Harita, kısa dalgaboylarıyla gezegendeki su bazlı mineralleri gözlemleyen OMEGA kızılötesi spektrometresiyle yapıldı. OMEGA aracı 1970’lerden bu yana gezegeni inceliyor ve fotoğrafları gönderiyor. Buna ek olarak Mars’a bulunan NASA ikiz robotları, ESA ve NASA’nın yörüngedeki araçlarından gelen veriler de haritaya işlendi.

Bilim insanları, Kızıl Gezegen’in jeolojik tarihini üç farklı jeolojik evrede inceliyor. Bu üç evreden en ‘ıslak’ olan ilk evrenin, yaşamın gelişmesine olanak verdiği, ancak sonraki koşulların bunu önlediği düşünülüyor.

Kızıl Gezegen 4.6 milyar yıl önce meydana geldi. İlk 600 milyon yıllık evre sulu yaşam alanlarına olanak veriyordu. Bu 600 milyon yıl boyunca gezegende bolca suyun bulunuyordu ve sıcaklıklar ılımandı. Yaklaşık 4 milyar yıl önce başlayan ikinci evre ise volkanik faaliyetlerle şekillendi. Bu evrede açığa çıkan sülfür aynı zamanda gezegenin de kurumasının yolunu açtı.

ÜÇÜNCÜ EVREDE GEZEGEN KURUDU
Üçüncü evre, 3.2 milyar ila 3.5 milyar yıl önce başladı. Bu evrede, o zamana kadar görülmemiş bir ferrik oksitlenme yaşandı. Bu süreç gezegenin daha da kuruması ve asitlenmesine yol açtı, bilim insanları bu ortamın mikrobiyolojik bir yaşamın gelişmesine dahi olanak vermeyeceğini vurguluyor.

KİLLİ TOPRAK ALTTA KALDI
Araştırmayı yürüten Fransız Uzay Fiziği Enstitüsü uzmanı Jean-Pierre Bibring, haritanın oluşturulması sırasında gezegende killi toprakğın yoğun olduğu 20’den fazla bölge tespit etti. Killi toprak, su ve düşük asiditenin hakim olduğu ortamlarda gelişiyor. Killi toprak gezegende kraterler ve volkanik tüf örtüsünün altında bulunuyor.

Sülfat ve hematit minerallerine de gezegenin bazı bölgelerinde rastlandı, bunlardan biri de NASA robotu Opportunity’nin inceleme yaptığı Meridiani Platosu. Opportunity gerçekten de bu bölgede sülfat ve hematite rastlamıştı.

Harita sayesinde gelecekte gezegene inecek yüzey araçları mineralleri en bol bulunduğu bölgeleri inceleyecek.

Kaynak: Araştırmanın tam metni Science dergisinide yayımlanmıştır.
NOT: NewScientist ve Associated Press’ten yararlanılmıştır.